Talar

Leiar i Noregs Ungdomslag: Torbjørn Bergwitz Lauen (3 min)

Gode nordiske vener!

Det er ei sann glede å ønskje dykk alle velkomne til Noreg. Og til Arendal.

NORDLEK er ein heilt unik møteplass.

Der kulturar møtast.

Der generasjonar møtast.

Der nye, og gamle, vener møtast.

Det er få, eller ingen, plass som NORDLEK.

Det er bare her ein selskinnskledd grønlender kan danse finsk menuett med den danske bestemora til sin svenske kjæreste, mens eit norsk spelemannslag speler ålandsk musikk.

Det er bare her du møter HEILE den nordiske folkekulturen samla på eitt dansegolv.

Som leiar i Noregs Ungdomslag er eg stolt over det fantastiske arbeidet arrangørane våre har lagt ned – for å få dette til.

Med denne vakre byen som ramme, har dei greidd å lage eit program fylt av moro, glede, samhald og gode møte mellom folk.

Og med trygge og rusfrie arenaer er NORDLEK ein møteplass for alle.

Frå dei minste, til dei eldste.

Frå dei som har vore på 20 NORDLEK-stemner for, og for dei som er på sitt første.

For dei som har dansa heile livet, og for dei som vil prøve seg utpå dansegolvet for første gang. Kanskje allereie i kveld?

Eg gler meg til alt som skjer i veka som ligg foran oss.

Dette blir gøy!

Festivalsjef NORDLEK 2024: Edvard Lauen (3 min)

Kjære fylkesordførar i Agder, kjære varaordførar i Arendal, kjære Nordleikdeltakarar og kjære alle innbuarar i og tilreisande til Arendal!

Mitt første møte med Nordleik var i Trondheim i 1976.  Det var ei oppleving eg ikkje gløymer, og som har gjort at eg har reist på mange Nordleikfestivalar seinare. I Trondheim var det nordisk folkemusikk- og dans døgnet rundt i fem dagar.  Der møtte eg for første gongen finske menuettar, danske kvadriljar, svenske polskaer,  færøysk og islandsk songdans og mye anna.  For dei av dykk som er på det første Nordleik-stemnet denne veka, vonar eg de får den en same fine opplevinga som eg hadde for 48 år sidan!

Nordleik er ein av dei finaste nordiske organisasjonane vi har for folkeleg  nordisk samarbeide.  Det er over hundre år sidan det første nordiske folkedansstemnet i Stockholm.  Og dette samarbeidet har overlevd både krigar og andre vanskelege tider.  Og i dagens Europa med ufred og krig i våre nærmoråde, er det verd å ta med seg det gode kulturelle og mellommenneskeleg samrabeidet vi har i Norden.  Trass i at dei nordiske landa truleg har europeisk rekord i krigar seg i mellom dei siste tusen åra, har vi no hatt fred og tett, fredeleg samarbeid oss i mellom i over to hundre år.  Dette er verd å ta med seg i dagens Europa.  Det er mogleg å finne saman i varig fred for nasjonar som har vore bitre fiendar og utkjempa krigar seg i mellom.

I løpet av denne festivalen vil det vere over 200 frivillige i sving, og vi skal ha 150 ulike arrangement.  Vi har fått viktig økonomisk støtte frå Arendal Fossekompani og Spareban1.  Men dette Nordleikstemnet hadde ikkje vore mogleg å gjennomføre utan eit godt samarbeid med Arendal kommune og Agder fylkeskommune.  Ein stor takk til dei.  Og difor er eg takksame for at dei vil vere til stades her i kveld på denne opninga.  Eg gir først ordet til Fylkesordførar Arne Thomassen i Agder fylkeskommune, og dinest til varaordførar Inger Brokka de Ruiter.  Etter desse to kjem Urban Lind til å opne festivalen offisielt.

Fylkesordførar i Agder: Arne Thomassen (3 min)

Det er veldig stort for meg som fylkesordfører i Agder å kunne åpne denne fantastiske mønstringen av deltakere fra de Nordiske land.

Vi er også ekstra stolte over at nettopp Agder er valgt og ikke minst fordi vi har fått vår Unesco immaterielle kulturarv med setesdalskulturen. Stevkunst, dans og folkemusikk.

Dette er veldig stort for oss 320 000 egder og vi merker stoltheten over hele fylket men kanskje aller mest i Setesdal hvor de unge nå får opplæring i barnehage og skole.

Jeg vil si litt om hvorfor Nordlek er så viktig:

-Forbundet Nordlek er et Nordisk samarbeidsorgan som arbeider for å fremme den tradisjonelle nordiske folkekulturen.

-Forbundet har røtter i de store nordiske folkedansarrangementene som har vært arrangert siden 1920.

-Nordisk samhold og forbrødring er kanskje viktigere enn noen gang når vi ser urolighetene rundt oss.

-Språklig fellesskap, historisk fellesskap, felles kulturgrunnlag og forståelse er svært viktig.

-Mange legger ferien sin til Nordlek og vi og andre steder hvor dette arrangeres får vist frem flotte kulturopplevelser og fantastisk steder med utrolig fin natur, som her på Agder!

-Nordlek består av kulturorganisasjoner i 5 skandinaviske land og 3 autonome områder i Norden.

-Det er deltakere fra Norge, Sverige, Danmark, Finland, Island, Grønland, Færøyene, Åland og Sapni (samisk område)

-Nordleks mål er å forene krefter og fremme den tradisjonelle folkekulturen i Norden innen dans, musikk, folkedrakter og lignende.

-Nordlek festivalene er en møteplass for å synliggjøre denne kulturen for et stort publikum, og for å overføre folketradisjoner til nye generasjoner.

-Nordlek i Arendal er nordens største folkedansfestival i 2024.

-Nordlek blir gjennomført hvert tredje år, og går på omgang til dei ulike landa. Det er 12 år siden Nordlek var i Norge sist. (Steinkjer i 2012).

Til årets Nordlek hvor det er utrolige mye som skjer:

Det er planlagt 170 arrangement

Målet er å fylle Arendal med musikk og dans hele uka. Her skal alle arenaer brukes slik som Sam Eydes Plass, kanalplassen, Pollen. Kulturhuset. Kulturkammeret og flere lokale kafeer or restauranter.

Oppsummert:

I forkant av festivalen har det vært Nordisk sommerleir for ungdom. Det fine her er at mange av arrangementene er rettet mot nettopp barn og unge.

Jeg synes også det er fint at Nordlek skal være en trygg festival for alle og det blir ikke servert alkohol på festivalen.

Vil berømme den store frivillige innsatsen i forbindelse med festivalen. Det deltar frivillige.og igjen vises det til en enorm dugnadsånd i våre Nordiske land. For å få dette arrangementet gjennomført er det 200 200 frivillige! Applaus for disse!

Takk til Nordlek og Noregs Ungdomslag og Aust-Agder ungdomslag for å få festivalen til Agder og Arendal.

Tusen takk til alle dere her på Agder som har gjort dette mulig og takk til Arendal som tar så godt imot oss.

Så må jeg minne alle tilskuere og deltakere om at det hele blir avsluttet med ei stor nordisk folkedansmønstring og festfremsyning. Bare å glede oss.

Agder fylkeskommune er glad for å kunne ha festivaler som dette i vår region.

Jeg har lyst til å dele ut noen blomster, ja mange kunne vært delt ut men disse tre vil jeg gjerne fremheve nå:

Edvard Lauen er festivalsjef for Nordlek i 2024.

Torgeir Fiane var leder i Aust-Agder ungdomslag som søkte om å få festivalen til Agder. Han er også leder i komiteen for rigg og rygg. Egentlig jazzmusiker.

Nina Byttingsmyr er programsjef, og har ansvar for alle programpostene på festivalen, og har den viktigste vervet på en festival.

Nina er folkemusiker og spiller fele sjøl.

Velkommen til Agder og tusen takk for at dere tar vare på denne unike kulturarven i våre Nordiske land!

Varaordførar i Arendal: Inger Brokka de Ruiter (3 min)

Det er en stor ære å ønske Nordlek, gjester og alle deltagere varmt velkommen til Arendal! Det er stort at denne nordiske folkemusikk- og folkedansfestivalen avholdes her i festivalbyen Arendal.

Arendal er historie, og Arendal skaper historie.

Gjennom kombinasjonen av sterk kulturhistorie og sterke kulturopplevelser, med fokus på samarbeid og bærekraft, har Arendal skapt sin historie.

I Arendal har vi et levende og aktivt kulturliv, både innen musikk, scenekunst, kunst og litteratur. Kommunens kulturinstitusjoner, profesjonelle kulturaktører og et mylder av foreninger og engasjert frivillighet bidrar til aktivitet og arrangement for innbyggere og besøkende. Derfor synes jeg det er ekstra stort å være vertskap for Nordlek2024.

Som Arendal har også Nordlek sin historie - med røtter helt tilbake til 1920. I likhet med musikken er både dansen og håndverket inspirasjon til nye uttrykk. Og det er det fineste vi gjør med historien og kulturen vår – holde den i hevd, videreutvikle den og la nye generasjoner ta del i den og få eierskap til den for å føre den videre.

Derfor synes jeg det er ekstra fint at dere inkluderer barn i denne festivalen. Det er de som skal føre kunst- og kulturarven videre etter oss.

Det at dere skal ha et festtog som ender opp i et tradisjonelt Setesdalsbryllup på Kanalplassen synes jeg er ekstra stas, da mine besteforeldre var fra Setesdal og giftet seg med setesdalsbunader og med de tradisjonene et slikt bryllup har.

Det skal bli fint å se og høre Arendal by fylles med festdrakter og nordisk musikk og dans. Vi er en internasjonal by, og vi heier på mangfold og det fargerike felleskap. Det gjør oss rike.

For vi lever i en urolig tid med krig i Europa. Da er det viktigere enn noen gang at vi samles - på tvers av landegrenser, kulturer og språk for å bli bedre kjent, snakker sammen og deler opplevelser – sammen. Raushet, toleranse, kjennskap til hverandre og felles opplevelser binder oss sammen og skaper respekt og toleranse. Det er viktigere enn noen gang å bli kjent, ivareta tradisjoner, samhold og utvikling.

Dere skal disse dagene bli bedre kjent med Arendal. Vært kjære bibliotek, sentrum, restauranter, Gamle Rådhuset, kulturhuset, Kulturkammeret og skjærgården. Håper det gir mersmak og at dere vil komme tilbake. Jeg ønsker dere gode, innholdsrike og minneverdige dager.

For det viktigste jeg vet i livet er at vi ikke bare skal ha noe å leve av, men også noe å leve for. Og det bidrar Nordlek så i høyetes grad til.

Ordförande i Forbundet Nordlek: Urban Lind (3 min)

Välkomna till NORDLEK 2024! Det är med stor glädje jag ser fram emot den spännande stämma vi nu har framför oss.
 
Traditionen med att samla nordiska folkdans- och folkmusikutövare i nordiska stämmor är över 100 år gammal. Den första nordiska stämman hölls 1920. Detta var strax efter en orolig tid då vi nyss genomlevt det första världskriget. Några år senare tvingades man göra ett uppehåll med de nordiska stämmorna under det andra världskriget. Nu ser vi tyvärr att världsläget återigen är oroligare än på mycket länge, med bland annat krig i Ukraina och Gaza.
 
I oroliga tider som dessa är det viktigt att vi ändå kan fortsätta samlas omkring våra gamla folkdans- och folkmusiktraditioner och se till att den särpräglade nordiska folkkulturen kan fortsätta att bevaras och utvecklas.
 
En NORDLEK-stämma erbjuder en unik kombination av möten med en lokal tradition, såsom här de lokala traditionerna på det norska Sörlandet, och möten med nationella nordiska traditioner över nationsgränserna. Denna stämma kommer också att erbjuda en mängd sådana möten. Det finns alla möjligheter att få uppleva och lära sig mycket under de närmaste dagarna.
 
Jag har förmånen att få vara ordförande i organisationen Nordlek.
 
Denna organisation har som syfte att öka samverkan mellan de olika nordiska länderna, för att vi tillsammans ska kunna öka intresset och medvetenheten för folkdans, folkmusik och annan folkkultur inom Norden och inom våra respektive länder.
 
De nordiska länderna har många likheter med varandra. Samhällena liknar varandra, våra folkkulturella traditioner liknar varandra, och folkkulturens ställning i våra länder liknar varandra.
 
Jag tror därför att samarbeten över landsgränserna, såsom inom ramen för Nordlek, kan hjälpa oss att tillsammans hitta nya vägar för att stärka folkkulturens ställning inom våra respektive länder. 
 
Organisationen Nordlek har nu för tiden mycket verksamhet, med olika stämmor, konferenser och liknande.
 
Stora händelser framöver som jag speciellt vill nämna är att vi nästa år kommer att ha en mindre stämma på Island – ISLEK 2025.
 
Året därefter blir det BARNLEK 2026, en stämma för barn och ungdomar. Denna stämma kommer att hållas i Raseborg i södra Finland.
 
Och sist men inte minst – om tre år är det åter dags för en NORDLEK-stämma, och denna gång i Danmark.
 
Men nu ska vi först njuta av att vi är här, på ett nytt NORDLEK, och med några underbara intensiva dagar framför oss. Välkomna till Arendal, och välkomna till NORDLEK 2024. 

Med detta deklarera jag NORDLEK 2024 för öppnat!

FØR: Festivalsjef NORDLEK 2024: Edvard Lauen (1 min)

No skal vi få oppleve ei framsyning laga særskild  for dere som er her i kveld. Ei framsyning i og ved vannet her i Pollen.

20 ungdomar frå Noreg, Finland, Danmark, Sverige og Grønland har det siste året møttest og lært musikk og dansar frå kvarandre. Vi vil kjenne igjen dansetradisjonar frå Nord-Noreg og helt hit til Agder via Valdres, Hallingdal og Telemark. Musikken og dansen har skjedd under kunstnerisk leiing av Silje Liahagen, Tone Ingvaldsen, Silje Onstad Hålien og Andreas Ljones.   Musikarar er Kristian Svensson, Emma Elliane, Guro Kvifte Nesheim og Floating Sofa Quartet . Den siste veka har dei 20 ungdomane fått med seg over 100 ungdommar til som har vore på sommarleir her i forkant av  Nordlek2024.

Ta vel i mot utøvarane i årets opningsframsyning!

‍

ETTER: Festivalsjef NORDLEK 2024: Edvard Lauen (1 min)

Takk for at de møtte opp her på opninga i Pollen!  No held dansen fram oppe i Kulturhuset og på Sam Eydesplass.  For dei som ikkje har sikra seg festivalpass, er det framleis mogleg å kjøpe dansebillett i døra om ein har lyst til å vere med på kveldsdansen ein eller fleire kveldar.   I kveld, og kvar kveld resten av veka, blir det også nattdans for dei med festivalpass på Kulturkammerert etter at dansen på Kulturhuset og Sam Eydesplass er slutt.  Sjå elles informasjon om alt som skjer NORDLEK 2024 på dei tri informasjonstårna rundt om i sentrum eller på www.Nordlek2024.no.

Talar 1 (3 min):

[tekst kjem]

Talar 2 (3 min):

[tekst kjem]

Talar 3 (3 min):

[tekst kjem]